بازار، گروه آب و انرژی: عدم اجرای پروژه های فشارافزایی، تا سال ۱۴۱۰ تولید روزانه گاز از پارس جنوبی را ۲۰۰ میلیون متر مکعب کاهش خواهد یافت که به معنای کاهش تولید فعلی به یک سوم است. در حالی که این کاهش تولید و ابهام در تامین مالی ۲۰ میلیارد دلاری برای پروژه های فشارافزایی تهدیدی جدی برای امنیت انرژی کشور به شمار می رود که دولت ها تمایلی برای ورود بخش خصوصی به این پروژه ها از خود نشان نمی دهند.
محسن قمصری مدیر اسبق امور بین الملل شرکت نفت در گفتگو با بازار می گوید که نگاه ها به حضور و میدان داری بخش خصوصی در توسعه میادین نفتی و گاز از اواخر دولت سیزدهم آغاز و در این دولت هم احتمالا ادامه خواهد داشت. اما دغدغه اصلی سرمایه گذاران این حوزه ثبات در سیاست گذاری است.
او ادامه داد: از آنجایی که عمر پروژه های نفتی به طور معمول بیش از عمر دولت هاست، سرمایه گذاران خواهان ثبات در سیاست گذاری ها هستند. اینگونه نباشد بعد از تغییر یک دولت، دولت بعدی هیچ تعهدی به تعهدات و توافق نامه های دولت های قبلی نداشته باشد.
او همچنین در بخش دیگری از سخنان خود با اشاره به اهمیت دیپلماسی سیاسی و اقتصادی برای حضور در بازارهای جهانی و تعامل با دنیا، گفت: بازار شرایطش نسبت به دهه گذشته خیلی عوض شده و نمی توان به این مساله که بازار نمی تواند عدم حضور ایران را تحمل کند، دل خوش کرد. باید به گونه ای پیش برویم که بازارها و شرکای تجاری نفتی خود را خودمان حفظ کنیم.
مدیر اسبق امور بین الملل شرکت نفت همچنین در بخش دیگری از سخنان خود از آمادگی برای صادرات نفت از جاسک خبر داد. متن کامل گفتگوی بازار با محسن قمصری مدیر اسبق امور بین الملل شرکت نفت را در ادامه می خوانید:
*با وجود کسری شدید گاز در کشور گزارش های اعلامی از یک سری کارشکنی ها در خصوص انجام تعمیرات و تعویض قطعات پارس جنوبی طی دولت سیزدهم حکایت می کند. این ادعا تا چه اندازه درست بوده و چه اخلالی می تواند در روند تولید و تشدید ناترازی گازی در کشور داشته باشد؟
اخبار نفتی در کشور معمولا آغشته به مسایل سیاسی بوده و نمی تواند خیلی به این گونه اخبار نمی توان اتکا کرد. اما به طور کلی می توان ادعا کرد که برای حفظ تولید در شرایط با ثبات و افزایش تولید متناسب با نیاز کشور به یک سری سرمایه گذاری های مستمر و سالیانه در کشور نیاز داریم. هر چقدر انجام این سرمایه گذاری به تعویق بیافتد در تامین انرژی کشور اشکال ایجاد می کند.
*اما با توجه به شرایط تحریمی که کشور با آن مواجه است این سرمایه باید از چه مسیرهایی تامین شود؟
این را باید دولتمردان تشخیص دهند. این تامین می تواند از منابع داخلی (دولت و بخش خصوصی) و خارجی صورت گیرد. ضمن اینکه با توجه به نیاز صنعت نفت و گاز به استفاده از تکنولوژی های جدید صلاح ما در این است که بخشی از نیاز کشور از منابع خارجی تامین شود.
سیاست های ناشی از تغییر و چرخش دولت موجب بروز نگرانی هایی در میان سرمایه گذاران شده است. حاکمیت باید به دنبال ایجاد اطمینان در میان سرمایه گذاران باشد. به گونه ای که فعالان بخش خصوصی مطمن باشند که با تغییر دولت ها تغییری در عملکرد وسیاست آنها ایجاد نمی شود
*اما درطول سال های گذشته دولت ها همواره به دنبال سنگ اندازی برای حضور بخش خصوصی در صنعت نفت ایران بودند. آیا فکر می کنید که در دولت چهاردهم نگاه ها بخش خصوصی در این صنعت تغییر کند؟
این تغییر رویکرد از دولت قبل شروع شده و پالس ها به سرمایه گذاران درپروژه های نفتی داده شده است. اما متاسفانه سیاست های ناشی از تغییر و چرخش دولت موجب بروز نگرانی هایی در میان سرمایه گذاران شده است. حاکمیت باید به دنبال ایجاد اطمینان در میان سرمایه گذاران باشد. به گونه ای که فعالان بخش خصوصی مطمن باشند که با تغییر دولت ها تغییری در عملکرد وسیاست آنها ایجاد نمی شود. باید توجه داشته باشیم که برای سرمایه گذار بخش خصوصی اینکه چه دولتی روی کار باشد، مهم نیست چرا که پروژه های نفتی معمولا پروژه های طولانی مدتی بوده و عمر طولانی دارند. طوری که عمر این پروژه ها از عمر دولت ها بیشتر است. اینگونه نباشد بعد از تغییر یک دولت، دولت بعدی هیچ تعهدی به تعهدات و توافق نامه های دولت های قبلی نداشته باشد.
*آیا در حال حاضر پایانه جاسک آماده صادرات نفت ایران است. با توجه به اینکه گفته می شود SPMهای مربوط به صادرات آزمایشی که به این پایانه آورده شده بود، متعلق به پارس جنوبی بوده و بازوهای صادراتی این پایانه هنوز آماده نیست؟
اطلاع دقیق درباره جزییات عملیاتی این پایانه ندارم. با این وجود حتی اگر این بازوها هم تکمیل نشده باشد، امکان صادرات نمادین یک محموله هم فراهم بوده و مشکلی از این جهت وجود ندارد. در هر صورت صادر کردن یک محموله از بندری که هنوز به صورت کامل عملیاتی نشده، مشکل خاصی ندارد.
*آیا پایانه نفتی جاسک می تواند جایگزین مناسبی برای پایانه خارک باشد؟
به هر حال باید توجه داشت که خارک یک پایانه بسیار بزرگ بوده و حتی در بین فهرست پایانه های بسیار بزرگ دنیا قرار دارد. به همین دلیل جاسک نمی تواند به صورت کامل جایگزین خارک شود اما می توان بخش مهمی از صادرات ایران از این پایانه انجام شود.
تقریبا می توان گفت معادل نیمی از صادراتی که امروز از خارک داریم را می توانیم از پایانه جاسک انجام دهیم. اما از آنجایی که خارج از تنگه هرمز قرار دارد از نظر استراتژیک اهمیت بسیار زیادی برای ما دارد. به همین دلیل عملیاتی شدن کامل این پایانه کمک بسیار خوبی به ایران می تواند باشد
*امکان چه اندازه از صادرات نفت ایران از جاسک وجود دارد؟
اعداد مختلفی برای ظرفیت صادراتی جاسک عنوان می شود اما به نظر من عددی که می توان روی آن حساب کرد صادرات حدود یک میلیون بشکه در روز است. تقریبا می توان گفت معادل نیمی از صادراتی که امروز داریم را می توانیم از این پایانه انجام دهیم. اما از آنجایی که خارج از تنگه هرمز قرار دارد از نظر استراتژیک اهمیت بسیار زیادی برای ما دارد. به همین دلیل عملیاتی شدن کامل این پایانه کمک بسیار خوبی به ایران می تواند باشد.
پیش بینی شما از افزایش تهدیدها و تحریم ها علیه ایران چیست؟
البته امکان برداشته شدن تحریم ها وجود دارد و این مساله تا حد زیادی به نحوه تعامل ما با دنیا بستگی دارد. اما با توجه به شرایط موجود به نظر می رسد که تحریم ها به این زودی ها برداشته نمی شود و ادامه خواهد داشت.
بازار شرایطش نسبت به دهه گذشته خیلی عوض شده و نمی توان به این مساله که بازار نمی تواند عدم حضور ایران را تحمل کند، دل خوش کرد. به همین دلیل باید به گونه ای پیش برویم که خودمان بازارها و شرکای تجاری نفتی خود را حفظ کنیم
آیا امکان حذف نفت ایران از بازار جهانی وجود دارد؟ فکر می کنید صادرات نفت ایران در ماه های آینده چه شرایطی را داشته باشد؟
چند سالی است که بازار بدون حضور موثر ایران پیش می رود. چرا که در حال حاضر تولید ما امروز خیلی بالا نیست در حالیکه از ظرفیت بسیار بالایی برخوردار هستیم. بازار شرایطش نسبت به دهه گذشته خیلی عوض شده و نمی توان به این مساله که بازار نمی تواند عدم حضور ایران را تحمل کند، دل خوش کرد. به همین دلیل باید به گونه ای پیش برویم که خودمان بازارها و شرکای تجاری نفتی خود را حفظ کنیم. اما در مورد وضعیت صادرات نفت ایران هم دقیقا نمی‌توان پیش‌بینی کرد که وضعیت به کجا می‌رسد، شرایط صادرات تاحدی به رفتارهای امریکا با ما و تعاملاتی که دولت جدید با دنیا خواهد داشت، برمی‌گردد. البته بدون شک یکی از زیرساخت‌های افزایش صادرات نفت حل مسائل دیپلماسی است، امیدواریم همه کمک کنند که این اتفاق بیفتد.
*با توجه به شرایط فعلی آیا امکان افزایش تولید نفت در کشور وجود دارد؟
در کل امکان بالقوه افزایش تولید نفت را داریم. اما باید توجه داشت که افزایش تولید هزینه‌هایی خواهد داشت که لازمه آن جذب سرمایه خارجی و مهم‌تر از همه لغو تحریم است. باید اشاره کنم که تولید نفت ایران به طور سنتی نزدیک ۴ میلیون بشکه در روز بوده است، به شرطی که شرایط فنی چاه‌ها را حفظ کرده باشیم در بهترین شرایط نیز رقم صادرات حدود ۲.۵ میلیون بشکه در روز بوده است که برای رسیدن به این مرحله باتوجه به شرایطی که داریم راه سختی را باید طی کنیم تا سهم از دست رفته بازار را پس بگیریم.